SULTANDAĞI (İSHAKLI)TARİHİ 12

[Admin]

KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİ :
Kurtuluş savaşı öncesi göç yaşayan İSHAKLI'nın nüfusu iyice azalmıştır.1.ci dünya harbi sırasında İAHAKLI da bulunan yerli Rum ve Ermeni tüccarlar da buraları terk ederek sahillere göçmüşlerdir.
Kurtuluş savaşı sırasında İSHAKLI da askeri karargâh bulunmaktadır.Karargâh Hacı İsmail'lerin evine konulmuştur.En uygun ev olarak bu ev bulunmaktadır.
Kurtuluş savaşı sırasında askerler Afyonkarahisar cephesine giderken bu cephenin sorumluluğu,O tarihte yedek Subay olan Dereçineli Mehmet Emin KANDEMİR'e verilmiş,bu komutanca askerliği gelenler,askere sevk edilmiş,İS-
HAKLI ve çevresinden,idari işlerden,asker kaçaklarından sorumlu tutulmuştur.Rahmetli Mehmet Emin Kandemir'in
bana anlattığına göre,tedbir olarak ve verilen emir gereği düşman gelirse yararlanmasın ve zaman kaybetsin diye
tarihi TAŞKÖPRÜ (Şimdiki Taşköprü köyündeki,Köprü) yü dinamitletip geçit vermez hale getirdiklerinden bahis etmiştir.Askerden kaçanlar olursa ikna edip geri cepheye göndermiştir.
Türkiye'deki her aileden olduğu gibi,İSHAKLI dan da ,Yemen de, Çanakkale de,Galiçya da,Allhüekber dağlarında ve kurtuluş savaşında, her aileden bir veya bir kaç kişi şehit verilmiştir.İSHAKLI ve çevresinde şehit
olmayıpta dönen bir çok savaş gazisi bulunmaktadır.İshaklı'lı Dillinin Ömer KILINÇ'ın hem Çanakkale,hemde kurtuluş savaşı mafalyaları vardır.Kendisi topçu askeridir.
Bu ülkenin sokakta bulunmadığını göremeyen,yıkıcı ve bölücüler,Nüfus kütüklerine baksınlar.Her ailede ne kadar erkek çocuk varsa neredeyse,o kadar şehit verildiğini göreceklerdir.Ülkemizin insanları,hiç bir ırtk ve Milliyet farkı olmaksızın,hiç bir mezhep ve din farkı olmadan bu vatanın kurtulması için,canla başla çalışmışlar ve şehitler vermişlerdir.Yaralı ve sakat olarak gazi olmuşlardır.Askere gidemeyenlerde,askerlerin yiyecek,giyecek,cephane v.s. her türlü giderlerine katkılarını eksik etmemişlerdir.
Savaştan sonra,nahiye merkezliği ve belediye İSHAKLI da devam etmiştir.Ayrıca Kadı'lıkta bulunmaktaydı.
Cumhuriyet kurulduktan sonra Kadı'lık,Hakimliğe dönüştürülmüş ve İSHAKLI da Sulh Hakimliği görevi devam etmiştir.Yani tam teşekküllü bir Nahiye merkezidir.
Milli Eğitim Eski bakanlarından Hasan Ali YÜCEL'in oğlu Sait Ali YÜCEL 1928 yılında İSHAKLI da Nahiye Müdürlüğü görevi yapmıştır.
İSHAKLI da görev yapan Hakim Mustafa Lütfi ÇAM,1930-1934 yılları arasında görev yapmıştır.Burada evlenmiş ve Akşehir den bir hanım almıştır.İSHAKLI dan LİCE'ye tayin olmuş,oradan da PALU'ya gitmiş ve emekli olarak
İzmir'e yerleşmiştir.
İSHAKLI da görev yaptığı zaman içerisinde,bir çok çeşmeyi ve çeşmelerin su yollarının tamirinde önderlik yapmıştır.Hakim çeşmesi denen bir çeşme yaptırmıştır.Bu çeşme Ova Yolunda (LINLIN MEVKİİ) dır.Zaman içinde bu çeşme akmaz olmuş ve yeri kaybolmuştur.Suyu Pınarlıdan götürülmüştür.
Aslen SELÂNİK göçmeni olan Mustafa Lütfi Bey,İSHAKLI da halka önderlik yapmış,onları uyarmıştır.Hakim çeşmesi denen çeşmeyide kendi cebinden masraf ederek yaptırmıştır.
Oğlu Mülkiye Müfettişi İhsan ÇAM,hem Müfettişliği sırasında görevli olarak,hemde emekli olduktan sonra,
ilçemize gelmiştir.Son olarak 2009 yılı Mayıs ayında eşi ve kızı ile ilçemizi ziyaret etmişler,bu arada da bu kitabın yazarı Yüksel ÖZDEMR'le de sohbet etmişlerdir , Kendilerine babalarının buradaki bir hatırasını naklettim.Rahmet-
li Hüseyin ŞEKER'den öğrendiğime göre konu şöledir. " Hakim bey bayramlarda,çocuklar evine gelip,elini öpüp bayramlaştıklarında para verirmiş,Hüseyin ŞEKER o günlerde 8-10 yaşlarında imiş.bayramda Hakim beyin elini öper parayı alır,dışarıya çıkar,birde ceketsiz gelir parayı alır,sonra tekrar başkasının ceketini giyer tekrar gelir ve para alırmış.Sonunda Hakim bey onu tanımış ve seni şeytan seni beni kandırıyorsun demiş ve bir daha yapmamasını
tavsiye etmiş" Bu konu oğlunu çok duygulandırmıştır.

1923 lerden sonra,İSHAKLI'daki günün yöneticilerinin sürtüşmeleri demek ki savaştan sonra da bitmemiş,sürtüşme yüzünden ilçelik kaybedilmiş,sıra belediyeliğe gelmiştir.1930 yılında belediye kanunu çıkınca,İSHALI'nın nüfusu da 2000 den az olduğu için belediyelikte kaldırılmış ve nahiye kalmak kaydı ile İSHAKLI
Muhtarlıkla idare edilmek durumunda kalmıştır.Bu durumda Nahiyelikte küçülmüş ve 1934 tede Sulh Hakimliğide kaldırılmıştır.
Ne hazindir ki,o tarihlerde Yunanistan ve Bulgaristan dan mübadele ile göçmenler gelmektedir.İSHAKLI'nın yöneticileri TAŞKÖPRÜ köyünü ovanın ortasına kurduracaklarına,bu göçmenleri İSHAKLI'nın içerisine yerleştirirler
hem nüfusu çoğaltırlar,hemde gelenlerin önemli kısmı zanaatkâr olduklarından,İSHAKLI bir zanaat erbabı kazanırdı.Ayrıca nüfus çoğalır ve belediyelikte kaldırılmazdı.Bir örnek verecek olursak,Taşköprü'ye yerleşen Değirmenci Ahmet usta,değirmenini İSHAKLI da kurar,şehirde olunca da belki ileride bu değirmen Un Fanrikası haline getirilebilinirdi.
Çay ilçesi,1930 yılında bizim gibi nahiye idi ve belediye orada da vardı.Çay eskiden kaza olmadığı halde,nüfusunu çoğaltmış,göçmen mahallesi kurmuş,köylerden göç getirmiş ve nüfusu 2000 in üzerine çıkararak belediyeliğin kaldırılmasını önlemiştir. (Bugün bir belediyenin devletten 100-120 bin lira (MİLYAR) geliri olsa,İshaklı 25 yıl muhtarlıkla idare edildiği için Çay ilçesi ile arasında 3 milyon (3 Tirilyon) liralık yatırım eksikliği bulunmaktadır.Para fark etmez ama 25 yıllık yatırım eksikliği büyük kayıptır.Bolvadin deki HORAN parkı ile ÇAY daki Çağlıyan parkı 1930 lu yıllardan sonra yapılmış ve oralarda,İSHAKLI'larda imece şeklinde çalışmışlardır.Eski Muhtar defterlerinde çalışanların isimleri yazılıdır.Binlerce yevmiyedir.
İSHAKLI 1955 yılında ancak belediye olabilmiştir.


NOT: Yüksel ÖZDEMİR ismi verilerek alıntı yapılabilinir.