SULTANDAĞI (İSHAKLI)TARİHİ 9

[Admin]

-- Bilginlere ne yer veriyor,ne saygı göteriyor, ne de imkân tanıyorsunuz.Hatta kıymet bile vermiyorsunuz.
Memleketinizde hiyanet,haset ve fesat almış başını gidiyor.Bir ülkede bu kapıyı açık bırakırsanız,işte o hiyanet,
haset ve fesat rüzgârları bu kapısı açık ülkelerde eser ve dedi kodu,iftira alır başını gider.Der.Ve onun için sizde hiç bir bilgin eylenmez,başka memleketlere çekip gider cevabını verir.
Bu sözler şehrin beyine ulaşınca pek tesirinde kalır.Derhal tutumunu değiştirir.Bilginlere,tecrübe sahibi kişilere
yer ve imkânlar verir.Onların halka faydalı olup,ilimlerini geliştireceği binalar yaptırır.Öleceğine yakın,kendisinden sonra gelenlerin,bu bilginin sözlerini unutmamaları ,için İSHAKLI şehrinin kalelerine üç büyük kapı yaptırır.Bunlara
HAD KAPISI,DUR KAPISI,ŞEYTAN KAPISI isimlerini verir.İKİKAPIYI AÇIK BIRAKTIRIP,ŞEYTAN KAPISINI DEMİRLETTİ-
RİR.
Şair Eşref,bu hikâyenin pek tesirinde kalarak,ellerini açıp" Allahım bizi dirayet kapısını açmışların himmeti ile memleketimize had kapısından girerek kavuştursun" diyerek dua eder.
Hikâyeler hakikatlerin sırlarıdır.Bir memlekette Şeytan kapısının açık olduğuna en büyük delil,ilim adamlarının
başka yerlere göç etmesidir.Güneşin olduğu ülkelere Leyleklerin göç etmesi yaratılışla ahenklidir.Dirayet kapısının kapandığı memleketlerde,dirayetsiz yöneticiler başa geçerler.Bunlar her türlü hile ve yalanı yol olarak seçerler.
"Bu efsanede adı geçen ve hikayeyi Şair Eşref'e anlatan İSHAKLI'lı Salih'in Akbaba köyünden Salih SOYCAN olduğunu,Sultandağı,Akbaba köyünden Salih Soycan'ın oğlu İsa SOYCAN,babasının Şair Eşref le yol arkadaşlığı yaptığını babasından duyduğunu bana anlatmıştır.
"Böyle bir İSHAKLI efsanesi olduğunu,İlçemizden Sarının Kadir DAMAR,benim İSHAKLI ile ilgili bilgi ve belge topladığımı öğrenince,gelip bana anlattı ve bir gazetede böyle bir yazı çıkmış dedi."
Bende araştırma yaparak,bu efsaneye ait yazının 30.09.1968 tarihinde TERCÜMAN Gazetesinde Atiye KESKİN imzası ile çıktığını ve Hilmi YÜCEBAŞ tarafından derlenen Şair Eşref kitabından bulup,okudum ve buraya aldım.
"İSHAKLI şimdi Afyonkarahisar İl'inin SULTANDAĞI ilçesinin eski adıdır.İSHAKLI 1958 Yılında ilçe olmuş ve SULTANDAĞI ismini almıştır."

OSMANLI DÖNEMİ : İSHAKLI,Osmanlı döneminde uzun yıllar Akşehir'e bağlı kalmıştır.Bir ara Karaman'a bağlı,sonra Konya'ya bağlı,daha sonra Akşehir'e bağlı ve en son olarakta,Afyonkarahisar'a bağlı kaza olarak kalmış ve en sonunda Nahiyeliğe düşürülerek,Bolvadin ilçesine bağlanmıştır.
İSHAKLI'nın İstanbul Başvekâlet arşivindeki 455 numarada kayıtlı bulunan Kanuni devri,ne ait bir il yazıcı
defterinde .Karaman Eyaletinin 18.ci kazası olduğu ve birde Nahiyesi olduğu yazılıdır.
Karaman Eyaletinin kazaları şunlardır :
Konya-Aladağ-Lârende-Ereğli-Beyşehri-Seydişehri-Akşehir-Ilgın-İSHAKLI-Çimenili-Aksaray-Niğde-Karahisar-
Ürgüp-Anduğu
Nahiyesi : Karahisar.Develiye bağlıdır.
Katip Çelebi,Cihannüma'sında Karaman eyaletini anlatırken,İSHAKLI'nın Akşehir'e bağlı kaza olduğunu anlatır.
"Livai Akşehir" Bu sancağın kazaları bunlardır: İSHAKLU-Ilgın-Toğanhisar.
Katip Çelebi aynı eserde,İSHAKLI hakkında şunları yazar :İSHAKLU,Akşehir den bir merhale ciheti şark'ta,şeh-
rah üzere bir kasabadır.Yani yol üzerinde bir merhale garba düşmüştür.Yolcu için han vardır (Cihannüma sayfa 619), Katip Çelebi bir başka yerde mesafeleri yazarken de.der ki,Bolvadin'den İSHAKLU beş,Akşehir üç saat,Argıt-
hanı viranedir dört saat (Cihannüma sayfa671)
Mehmet Emin Bin Derviş Hicri 1193,Milâdi 1779 yılında yazdığı Nehcat Elmenazil isimli eserinde İSHAKJLI'dan bahseder.
İSHAKLI,Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde önemli bir kaza merkezi imiş.Büyük bir Kervansaray'ın bulunması
iki adet yapma Hüyük'ün bulunması İSHAKLI'nın önemini göstermektedir.Bu Hüyüklerden bir adedi,demiryolu altında Hıfsı GÜREL'in tarlası yanındadır.Diğeri Yeşilçiftlik ile Sultandağı (İSHAKLI) arasında,Karasu mevkiinde,Kerpiçlik yanındadır. Buralarda insanlar yaşamış,nöbetler tutulmuş ve devlet görevleri görülmüştür.Zira
bazı kazılarda insan kemikleri çıkmaktadır.