SULTANDAĞI (İSHAKLI)TARİHİ 11

[Admin]

DEVLET SALNAMELERİNDE İSHAKLI :
Milâdi 1848 tarihli Devlet Salnamesinde Konya livası şöyle yazılmıştır :
KONYA maa nevahii Sille ve Hatunsaray,NahiyeiEsbkeşan namı diğer Atçeken,Sultaniye Maa Karapınar namı diğer eskiil,Maa Akçeşehir ve Derbendi Hotan,Ereğli,Karaman,Maa Bayburt ve Derbanı Pekdik veÇıyan.Kureyş Maa Divle,Özükureyş,Larende namı diğer Karaman,Gafriyyad namı diğer kasabai Mahmutlar,Belviran,Aladağ,Pirlavganda namı diğer Hadim,Bozkır,Seydişehri,Beyşehri,Kırili namı diğer Behram köyü,Kaşuklu namı diğer Yenişehir,Göciyan ya Göçei ve Sağir namı diğer Fazıllar,Saidili Maa Ladik,Ilgın,Doğanhisar Maa Argıthanı,Akşehir,İSHAKLU,İnsuyu,Turgut aşireti Sarıkeçilü.Devlet Salnamesi sene Hicri 1265,S.76.
Milâdi 1854 tarihinde Konya'nın 25 kazası vardır ve İSHAKLI görülmemektedir.Yine M.1867 ve M.1869 tarihli Devlet Salnamelerinde Konyanın kazaları sayılırken İSHAKLI'nın yazılmadığı görülmektedir.Demekki,M.1854 yılından itibaren,İSHAKLI,Bursa Eyaleti Afyonkarahisar sancağına bağlı bir kaza olarak yer değiştirmiştir. Osmanlı arşivlerini okuyan,Bolvadinden Anadolu Lisesi Müdüdrü Muharrem BAYAR'ın bizlere verdiği bilgi ve arşiv vesikalarında İSHAKLI,Karahisarı Sahip sancağına mülhak İSHAKLI diye geçmektedir.16 Haziran.1868,Hicri 1.Zilkade.1282. Yine Muharrem Bayar'ın çevirdiği arşiv vesikalarına göre,bir mahkeme ilâmında,İSHAKLI Kadısı Ahmet efendinin kararında,Karahisarı Sahip sancağı,İSHAKLI Kazası diye geçmektedir.Hicri .Şaban.1284 M.Nisan.1868, Yine Muharrem BAYAR'ın çevirilerindeki bir Mahkeme dilekçesinde İSHAKLI Kadısı (Naibi) Süleyman efendidir.Dilekçede,Karahisar'ı Sahip Mülhak İSHAKLI Kazası diye geçmektedir.Hicri 1284,M.Mart.1868.
Bu yıllarda da belediye olan İSHAKLI gelişmeye başlamış,çevreden ve diğer kazalardan sanatkar ve tüccarlar İSHAKLI'yı önemli bir yer haline getirmişlerdir.
1900 milâdi yıllarında Anadolu-Bağdat demiryolunun geçmesi ile de İSHAKLI önemli kaza merkezlerinden olmuştur.İSHAKLI ya Şarki Karaağaç tan gelip yerleşen,Helvacılar namı ile anılan (Şimdiki Ali ÇINAR'ın dedeleri)
Hüsam Zade Ahmet ağa ve Ali ağalar İSHAKLI'da pekmez,tahin ve helva üretimi yapmışlar ve çevre kazalara satmışlardır.Çevre köy ve kazalardan,Afganistan'dan,İrandan,Türkistan dan gelip yerleşenler olmuş,İSHALI büyümüştür.
İSHAKLI efsanesine göre veya başka nedenlerle,sen ben kavgası başlamış,ayaklar baş,başlar da ayak olmuş
ki,İSHAKLI'nın idaresi bozulmuş,vakıf mallar kapanın elinde kalmış,ölürken vasiyet yolu ile malını vakfa bağışla-
yanların tapuları,Vakıflara (Evkaf) idaresine verimemiş,vasiyeti alanların üzerinde kalmış,hasılı işler bozulmuş,İSHAKLI ya bağlı köylere kimse bakmamış,Yakasenek,Deresenek,Eber Gedil,Mandıra köyleri ÇAY nahiyesine bağlanmıştır.Memleketin ileri gelenlerinin sözlerine kimse kulak asmamış,(29.Mart.2009 dan önceki gibi,Halkbank,As.Şb.T.M.Ofisi v.s. nin gittiği gibi) halkta her nedense hiç sesini çıkarmamıştır.
Bu yıllarda büyük depremler olmuş,salgın bir hastalıkta meydana gelmiştir.Ayrıca Osmanlı Devletinin sık sık harplere girmesi ile de İSHAKLI daki erkeklerinde bu durumda askere alınmaları sonucu ve huzursuzluktan bıkan halkın,ilim ve bilim adamlarına,ileri gelenlere kıymet vermediğini gören,bir çok ailede İSHAKLI'yı terk edince hızla
nüfus azalmıştır.
1885 Miladi yılında,İdarei Umumiyei Vilâyet Nizamnamesine göre,nüfus azalması sonucu,idari teşkilatta deği
şiklik yapılmış ve İSHAKLI'dan kazalık kaldırılmıştır.1907 tarihindeki Hüdavendigar (Bursa) Vilayeti Salnamesine göreİSHAKLI,Karahisar'ı Sahip (Afyonkarahisar) sancağının,Bolvadin kazasına bağlı Nahiye (Bucak) olmuştur.Ancak
belediyelik devam etmiştir.