SULTANDAĞI (İSHAKLI)TARİHİ 27

[Admin]

SULTANDAĞI (İSHAKLI)TARİHİ 27

(Geçen sayıdan devam)
Akşehir'in atık sularının göle verilmesi,çeşitli fabrikaların atıklarının Eber gölü aracılığı ile bu göle gelmesi kirliliği
arttırmaktadır.(1988 yılından itibaren Eber gölünden,Akşehir gölüne su gelmediği için kirlilik oranı düşmüştür.Yöre-
de saz kesimi çok yaygındır.Kesilen kamışlar Çay ilçesindeki SEKA kağıt fabrikasınca alınmaktaydı.SEKA kapatılmış ve satılmış olup fabrika tamamen sökülmüştür.Şimdi kamışlar ihraç edilmektedir.Kuluçka zamanında da devam eden kesimler ve kesim yapanların,kuşların yumurtalarını toplamaları yüzünden,yuvalar ve kuşların üremelerine zarar verilmektedir.Göl ve çevresinde aşırı avlanma vardır. İlçe Jandarma Komutanlığınca avcılar ve sit alanına zarar verenler sıkı takip altına alınmaktadır.
Bölgede kuluçkaya yatan kuşlardan sayılabilenler : Tepeli Batağan en az 150 çift,Kızıl Boyunlu Batağan-Kara Boyunlu Batağan-Küçük Karabatak en az 7 şer çift, Balaban enaz 2 çift, Küçük Balaban enaz 100 Çift, Gece Balıkçılı-Alaca Balıkçıl-Küçük Akbalıkçıl-Erguvan Balıkçıl-Çeltikçi-Saz Delicesi,Kızıl Bacak,Sumru-Gülen Sumru, enaz 50 şer çift, Bıyıklı Sumru enaz 25 çift, Kara ve Akkanatlı sumru örnek verilebilir. Ayrıca Deniz Kartalı eskiden bölge-
de kuluçka kuşuyken,artık sadece kışın gölde gözlenebilmektedir.Göl kıyılarında ve içinde çok geniş ve sık olan sazlık alanlar,kuş sayımlarını zorlaştımaktadır.Bu yüzden kışın görülen su kuşları konusunda veri açığı vardır. Ak Kutan (Kasımda Maks.900) Sakarca Kazı (Ocakta Maks.29850) Boz Kaz (Kasımda Maks.10.000) Ocakta Maks.2850
olup bölgede kışın gözlenen türlerdendir.
Eğer göl seminerde konuşulduğu gibi,temizlensin iç turizme açılsın ve gölde avlanma tamamen dursun bu göl bu çevrenin turizm ve kuş meraklıları yönünden en büyük geçim kaynağı olmaya adaydır.Akşehir belediyesince
gölün kurtarılması için bir birlik kurulmuştur. Üniversitede bu hakkında çalışmalar devam etmektedir.
EBER GÖLÜ :
Türkiyede çıkan ansiklopedilere göre,Eber gölü 967 Mt.yükseklikte ve 125 Km.karedir.Bu gölün suları tatlı olup arazi sulamasında kullanılabilir. Eber gölü eskiden tabii kanalla Akşehir gölüne akardı.Bu göle Afyonkarahisar, Çobanlar,Çay ve Bolvadinden gelen atık fabrika suları ve diğer pis sular akıtıldığından yüksek derecede kirlenme
olmaktadır. Eber gölüde KONYA Tabiat ve Kültür Varlıklarını koruma Kurulunca SİT alanı ilan edilmiştir. Bu karara göre,gölde her türlü avlanma yasaktır. Eber gölünü Çay-SEKA fabrikası 99 yıllığına kamış havzası olarak kiralamıştı.
İlçemiz hudutları içindeki Yakasinek ,Yeşilçitlik ve Üçkuyu kasabası ile,Taşköprü,Yenikarabağ,kıca,Dereçine ve ilçe
halkından bir kısım insanlar ,gölden Kamış biçip zorunlu olarak SEKA'ya satmakta idiler.SEKA kapatılınca şimdi Kamışlar ihraca satılmaktadır.İzinziz kamış biçmek ve taşımak ve satmak yasaklanmıştır.
Bu gölün çevresinden de suların çekilmesiyle Mer'alar çıkmıştır.Bu meraları sürenleri de yine esas yetkililer değil köy Muhtarları mahkemeye vermişlerdir. İstanbul Doğal Hayatı Koruma Derneğinin Eber gölü hakkında verdiği bilgi:
Rakım 967 Mt,alanı 52 ile 176 Km.karedir.(Su düzeyine bağlı olarak değişkendir)Maksimum derinliği 3 metredir
Gölde sazlıklar ve kamışlıklar çok boıl olup,göl içinde yüzen adalar vardır. Göldeki aynalar ve kanallar yaklaşık 100 hektardır.Bu kanallar kayıkların girebilmesi için çalışanlarca açılmıştır.Suları tatlı olan göl organik maddelerce zengin su altı flora ve faunasıyla ötrofik özelliktedir. Akarçay ile batıdan beslenerek,bir kanalla Akşehir gölüne açılı-
lır.(Bu tabii kanalda şimdi su yoktur.Kanalın önü baraj kapağı ile kapatılmıştır.)
Gölün çevresinde tarım yapılmaktadır.Saz ve kamış kağıt üretiminde ve hasır eşya üretiminde kullanılmak üzere kesilmektedir.Son zamanlarda kamışlar ihracatçıya satılmaktadır.Balıkçılık bir diğer etkinliktir.Göl özellikle Sazan ve Turna balıklarınca zengindir.Şimdi olmamakla beraber tatlı su kerevitide yıllarca avlanmıştır.Çevreden ge-
len atıklar ile göl fazlaca kirlendiğinden,kirliliğe çok hassas olan Kerevitler hastalıktan ölmüşlerdir. Bölgede aşırı avcılık yapılmaktadır.Üreme döneminde saz kesimi ve sazların yakılması,yumurta toplanması,kuluçka kuşlarına ve yuvalara büyük zararlar vermektedir.Gölün ,çlerine sık sazlıklar nedeniyle ulaşılamadığı için ornitolojik veri açığı vardır. Yöredeki kuluçka kuşlardan : Küçük Karabatak,Küçük Balaban,Gece Balıkçılı,Alaca Balıkçıl,Küçük Ak Balıkçıl,Erguvan Balıkçıl,Çeltikçi,Çıkrıkçın,Kepçel,Pasbaş,Dalağan,Dikkuyruk,Saz Delicesi,Uzun Bacak,Kocagöz önemli örneklerdir. Bölgede kışı geçiren su kuşlarından :
Sakarca Kazı (Maks.2700),Fiyo (Maks.10.000),Çamurcun (Maks.2580),ve Kızıl Ördek (Maks.1420) örnek verilebilir. Son yıllarda su düzeyinin düşük oluşu nedeniyle gözlenen türlerde azalma olmuştur.Ayrıca Büyük Orman Kartalı da kışı gölde geçiren yırtıcılardandır.
Göl sularının tatlı olması ve arazi sulamasına elverişli bulunması nedeniyle,Devlet Su İşlerince sulama projesi hazırlanmıştır.Projenin adı Eber-Akşehir sulama projesidir. Bu projeye göre Sultandağı ve Akşehir ovalarının sulan-
ması düşünülmüş ve proje kapsamında,büyük su kanalları,sulama kanaletleri ile tüm Sultandağı ve Akşehir ovası
örülmüştür.Bu sulama ile Yeşilçiftlik,Sultandağı,Yenikarabağ,Üçkuyu ve Akşehir'e bağlı bazı köy ve kasabaların arazileri sulanabilecekti.Göldeki suların azalması bu sulama projesinin atıl beklemesine neden olmuştur. Eber gölü-
nün sularının 958 rakımından fazla düşürülmemesi ile bu arazilerin sulanması planlanmıştı.
1987 yılında TRT kurumunca,ilçemizde SULTAN DAĞI isimli bir belgesel hazırlanmıştır Bu belgesel ile Sultan Dağları,buradaki eroyon çalışmaları,Eber gölü ve bu gölün güzelliği,Akşehir gölü ve bu gölün önemi,Sultadağı (İS-
HALI) ilçesindeki tarihi yerler ile yörenin meyvacılığı gösterilmiştir.
Eber gölüİç Anadolu bölgesinin önemli ve çok güzel bir gölüdür.Güzelliği tıpkı ABANT gölünü andırmaktadır.
Bu gölün sulamada kullanılabilmesi için,ya gölün suları çok yükselecek ya da bu göle büyük motopomplarla Sakarya nehrinden kış aylarında su verilecektir.Böylece göl su ile doldurulacak,bu şekilde ne göl ve nede içindeki kamışlar zarar görecek nede Eber-Akşehir projesi atıl bekleyecektir.Bu çevre halkıda zenginleşme yolunda adım atmış olacaktır.

NOT:Yüksel ÖZDEMİR ismi verilerek alıntı yapılabilir.